V

A B C D E F G H İ K L M N O P R S T V
VECİZE
Söyleyeni belli, kısa, anlamlı söz. Özdeyiş diye de bilinir. Bireysem ya da toplumsal bir ilke, bir görüş, bir kanıyı en kısa yoldan anlatır. Yaşam deneyimine ve gözleme dayanır. Vecizeler bağımsız yazıldığı gibi, bir eserin içinde dağınık da bulunabilir. İslam büyüklerinin bu tür sözlerine kelam-ı-kibar denir. Vecize önce eski Yunan edebiyatında yazılmıştır. Klasizm edebiyatı döneminde, Larochefoacauld’ın Maximes (Vecizeler) adlı eseriyle Avrupa’ya gelmiştir.
VEZN-İ ÂHAR
Halk şiiri nazım şekli. Aruzun müstef’ilâtün müstef’ilâtün müstef’ilâtün müstef’ilâtün kalıbıyla murabba şeklinde yazılır. Her mısra bir müstef’ilâtün cüzüne sığacak şekilde dört kelime veya kelime grubuna bölünür. Birinci mısranın 2. Cüzü ikinci mısranın başına, ikinci mısranın 2. Cüzü üçüncü mısranın başına, üçüncü mısranın 2. Cüzü dördüncü mısranın başına getirilir ve bu cüzlerden sonra gelen cüzler birbirlerini izler.
Örnek:
Ey vaslı cennet/kıl câna minnet/vay, serv-ı kamet/cân içre cansın
Kıl câna minnet/vay serv-ı kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın
Vay serv-kamet/cân içre cansın/nev-res fidansın/suh-ı cihansın
Cân içre cansın/nev-res gidansın/şûh-ı cihansın/gözden nihansın.
Tokatlı Nurî
VAROLUŞCULUK:
II. Dünya Savaşı’ndan sonra, Fransa’da savaşın acılarına tepki olarak çıkan edebiyat akımı, Egzistansiyalizm.
VARSAĞI:
Bre, Hey gibi ifadeleri içeren, beste ile söylenen âşık edebiyatı nazım şekli.
VODVİL:
Amacı seyirciyi güldürmek olan, kaba nüktelerle örülmüş, şarkılı-müzikli güldürü
Diğer Bazı Sözcük Anlamları
ÜSLUP (BİÇEM):
Bir yazarın kendi özgü anlatış yolu, anlatım biçimi.
YAN ANLAM:
Bir sözcüğün gerçek anlamdan çok uzaklaşmadan kelime grubu veya cümle içinde kazandığı yeni anlam.
YEKAHENK GAZEL:
Beyitleri arasında konu birliği olan gazel.
YEKAVAZ GAZEL:
Tüm beyitleri aynı güzellikte söylenmiş gazel.
YUĞ:
İslamiyet’in Kabulünden Önceki Türk Edebiyatı’nda Türkler arasında ölenin ardından yapılan tören.
ZİHAF:
Aruzda, vezin gereği, kapalı heceyi acık okuma.
ZİHNİYET:
Edebiyatta, bir edebi eserde bulunan görüş ve düşünüş biçimini ifade eden kavram.
ZİYADE:
Müstezatta kısa mısralara verilen ad.